Rendabiliteit van landbouwbedrijven onder de loep
De FOD Economie publiceert nieuwe indicatoren om de rendabiliteit en de productiekosten van rundvee- en varkenshouders te monitoren. Die komen er na de werkzaamheden van de Taskforce Agrovoeding en zijn een stap naar meer transparantie in de voedselketen. Indicatoren voor andere landbouwactiviteiten volgen later dit jaar.
Opeenvolgende crisissen - de COVID-19- pandemie, de post-covidinflatie en het conflict in Oekraïne - legden de kwetsbaarheid van de landbouwsector in België en in Europa bloot. In 2024 wees een golf van landbouwprotesten ons op de grote uitdagingen waarmee landbouwers worden geconfronteerd. Om die problemen aan te pakken, kwam op federaal niveau een Taskforce Agrovoeding tot stand. Als onderdeel van die Taskforce werd een werkgroep “Transparantie” opgericht, die deskundigen en vertegenwoordigers van de verschillende schakels van de landbouwketen samenbrengt.
De werkgroep heeft als doel indicatoren te ontwikkelen die de evolutie van landbouwinkomsten en productiekosten objectiveren. Die instrumenten moeten de verschillende stakeholders helpen bij hun handelsonderhandelingen. Ze moeten ook helpen bij de toepassing van de nieuwe wet op oneerlijke handelspraktijken (UTP-wet) waarbij het verboden is om onder de productiekosten te kopen (tenzij er een duidelijke en ondubbelzinnige overeenkomst is).
De FOD Economie publiceerde de eerste indicatoren voor de rund- en varkensvleessector. Naast een structurele indicator die de rendabiliteit op lange termijn meet op basis van gegevens van de regionale boekhoudnetwerken, werd ook een maandelijkse indicator ontwikkeld om de impact van recente wijzigingen in de diverse productiekosten op de rentabiliteit van het bedrijf in te schatten.
Lage rendabiliteit in rundvlees, wisselvallig herstel in varkenssector
De gepubliceerde resultaten tonen aan dat de structurele rendabiliteit in zowel de rund- als varkensvleessector laag blijft.
Voor de rundvleesmesterij is de situatie al enkele jaren zorgwekkend: de inkomsten dekken maar net de productiekosten, maar zijn niet voldoende om de gezinsarbeid te betalen.
In de varkensvleessector verbeterde de winstgevendheid in 2023 na twee moeilijke jaren. Die trend zette zich voort in 2024, hoewel de rendabiliteit in de laatste maanden van het jaar licht daalde als gevolg van lagere inkomsten. Momenteel dekken de inkomens van de drie soorten varkenshouderijen alle productiekosten, inclusief gezinsarbeid.
Belangrijk: de resultaten geven echter een gemiddelde weer en kunnen grote verschillen tussen bedrijven in dezelfde sector verbergen.
In de komende maanden werkt de werkgroep aan de ontwikkeling van indicatoren voor andere landbouwactiviteiten, in functie van de prioriteiten van de betrokken sectoren.
“We hebben het aangekondigd tijdens de landbouwdemonstraties, en we deden het! De invoering van deze landbouwindicatoren is nu een feit en biedt structurele en duurzame oplossingen waar de sector lang op heeft moeten wachten. De eerste resultaten herinneren ons eraan, voor zover dat nog nodig was, dat de situatie van boeren kwetsbaar is en dat het cruciaal is om de hele sector te ondersteunen. Duidelijke communicatie waarborgen over productiekosten is een essentiële stap naar meer rechtvaardigheid voor boeren. Ze moeten kunnen rekenen op eerlijke prijzen voor hun werk. Dit is fundamenteel om de rentabiliteit en duurzaamheid van de landbouwbedrijven in België te garanderen. Op basis van deze indicatoren zullen landbouwers beter in staat zijn om te onderhandelen over lonende prijzen voor hun werk.”
David Clarinval, minister van Landbouw.
https://economie.fgov.be/nl/themas/analyses-en-studies/rendabiliteit-de-landbouw