Taskforce Oekraïne : een actieplan om de voedselveiligheid en de informatie aan de consument te waarborgen
In antwoord op de ongerustheid van de agrovoedingssector door de oorlog in Oekraïne en om een optimaal voedselveiligheidsniveau te waarborgen voor de consument, hebben de ministers Clarinval en Dermagne en staatssecretaris De Bleeker een actieplan goedgekeurd omtrent etikettering.
Het is intussen duidelijk dat de crisis in Oekraïne een rechtstreekse impact zal hebben op de agrovoedingssector.
Heel concreet heeft de taskforce voor de agrovoedingssector formeel een probleem geïdentificeerd inzake de etikettering van producten dat zich op korte termijn zou kunnen voordoen. Het gaat dan om voedingsmiddelen waarvoor zonnebloemolie wordt gebruikt.
Daarom heeft de FOD Economie, in overleg met de FOD Volksgezondheid en het FAVV, een actieplan uitgewerkt om dit probleem zo efficiënt mogelijk op te lossen. Dit plan werd besproken met de stakeholders (COMEOS, FEVIA en Test-Aankoop). Het werd zo opgesteld om de voedselveiligheid en de noodzakelijke informatie aan de consument te waarborgen.
Pierre-Yves Dermagne, minister van Economie: “De bedrijven uit de agrovoedingsindustrie moeten alternatieve plantaardige oliën gebruiken door het tekort aan zonnebloemolie. Om de bedrijven te begeleiden in deze pragmatische oplossing en het risico op bevoorradingsproblemen te vermijden, zijn wij het eens geworden over een actieplan rond etikettering dat de voedselveiligheid en de goede informatie aan de consument waarborgt. We houden vast aan deze twee principes.
Het is essentieel eraan te herinneren dat de voedselveiligheidsregels onbetwistbaar zijn omdat zij bestaan om de gezondheid van de consument te beschermen. Daarom zal er bijvoorbeeld geen enkele tolerantie toegelaten worden omtrent de etikettering van allergenen. Er zal geen enkele uitzondering toegelaten worden in het actieplan.
Een dubbele uitdaging
Het tekort aan zonnebloemolie door de oorlog in Oekraïne dwingt ons ertoe twee uitdagingen aan te gaan. De eerste bestaat erin de operatoren in staat te stellen tientallen courante consumptieproducten te blijven fabriceren en in de handel te blijven brengen door zonnebloemolie en afgeleiden te vervangen door andere producten.
De tweede uitdaging betreft de noodzakelijke aanpassingen rond de etikettering en de informatie aan de consument in functie van de nieuwe ingrediënten die gebruikt zullen worden.
Wetende dat de verpakkingen van voedingsproducten vaak maanden op voorhand gedrukt worden, zullen de operatoren niet genoeg tijd hebben om nieuwe etiketten te drukken. Er zullen tijdelijke maatregelen genomen moeten worden waarbij de voedselveiligheid en de goede informatie aan de consument gerespecteerd worden.
David Clarinval, minister van Zelfstandigen, KMO’s en Landbouw: “Van bij het begin van de oorlog in Oekraïne was het duidelijk dat het dreigende tekort aan zonnebloemolie etiketteringsproblemen zou veroorzaken. Het actieplan voorgesteld door de betrokken administraties is dus een eerste flexibele en pragmatische oplossing die voortvloeit uit de taskforce die recent werd opgericht. Door onze krachten te bundelen, zullen we onze voedselsoevereiniteit en de veiligheid van onze voedselketen kunnen verzekeren.”
Het etiketteringsprobleem beperkt zich natuurlijk niet alleen tot België; andere lidstaten van de Europese Unie worden geconfronteerd met dezelfde problematiek. Daarom heeft de Commissie al een zekere flexibiliteit toegelaten op Europees niveau. Dit actieplan ligt ook in het verlengde van de initiatieven van andere lidstaten, zoals Frankrijk.
Actieplan: melden van wijzigingen, gepaste informatie
Alle operatoren moeten de wijzigingen in de samenstelling van hun producten melden aan de FOD Economie.
Onderstaande informatie moet ook gedeeld worden met de FOD Volksgezondheid en het FAVV:
- Naam van de vennootschap
- Datum van de wijziging
- Naam van het betrokken product
- Ingrediënt dat werd vervangen + het ingrediënt dat in de plaats kwam
- Het lotnummer en/of de verpakking van de producten
- Elke wijziging van de voedingswaarde-etikettering
Daarnaast worden de bedrijven en de consumenten geïnformeerd via verschillende kanalen van de FOD Economie en in de verkooppunten:
- Om de consument goed op de hoogte te houden van de mogelijke wijzigingen in de voedingsproducten, worden er affiches geplaatst op goed zichtbare plaatsen in de verkooppunten. De consument moet gewaarschuwd worden over een mogelijke wijzigingen in de samenstelling van een voedingsproduct en wat dat met zich mee kan brengen.
- Er zal een binnenkort een infopagina geraadpleegd kunnen worden op de website van de FOD Economie. Daar zullen alle maatregelen staan die genomen worden in het kader van de etiketteringsproblematiek. De consument zal daar een overzicht terugvinden van merken en producenten die hun producten moesten aanpassen.
- Er zullen ook bewustmakingsacties komen via nieuwsbrieven, publicaties op de sociale netwerken, mailings, enz.
- Vragen kunnen ook gericht worden aan het Contact Center van de FOD Economie via het nummer 0800 120 33 of via e-mail: info.eco@economie.fgov.be.
Eva De Bleeker, Staatssecretaris Consumentenbescherming: “We moeten bedrijven én consumenten beschermen tegen lege rekken in de winkel. Er zijn oplossingen voor deze acute situaties van grondstoftekorten, er zijn alternatieve ingrediënten. Daarom ben ik blij dat de bevoegde controle-instanties zich met deze maatregelen flexibel opstellen en focussen op belangrijke vermeldingen zoals het al dan niet aanwezig zijn van allergenen.”
Vraag om een initiatief op Europees niveau
Het actieplan is een tijdelijke oplossing die uitgerold zal worden op het Belgische grondgebied.
Daarom zullen de betrokken administraties, ministers en staatssecretaris er ook bij de Commissie op aandringen dat zij een op Europees niveau geharmoniseerde maatregel neemt. Een dergelijke harmonisering zou goed zijn voor de consument en voor de goede werking van de interne markt.
